Edirne’de zam kararı alınmayan tava ciğerde esnaf kendi kendine artış yaptı

Ali Can ZERAY- Uğur AKAGÜNDÜZ/EDİRNE, (DHA)- EDİRNE’nin meşhur lezzeti tava ciğerde bazı esnaf, artan maliyetleri neden göstererek 75 liradan satması gereken ciğerin porsiyon fiyatını 90 liraya çıkardı. Zam verme yetkisine sahip Edirne Ticaret ve Sanayi Odası (ETSO) ile Edirne Esnaf ve Sanatkar Odaları Birliği (EDESOB) yetkilileri, herhangi bir zam kararı almadıklarını açıkladı. Zamlı fiyattan satış yapan esnaf Aydın Doğan, ”Ben şu anda 90 TL’ye ciğer satıyorum, diye tepki aldım. Haklılar, tarifemiz 75 TL ama 90 TL’den aşağıya sattığım sürece bu ciğer kurtarmaz” dedi.
Edirne’nin coğrafi işaretli lezzeti tava ciğer, en son mayıs ayında 20 lira zamlanarak porsiyonu 75 liradan satılmaya başlandı. Kentte zam kararı alma yetkisi bulunan ETSO ve EDESOB bu tarihten sonra tarifeye yönelik herhangi bir artış yapmazken, esnaf son bir haftalık dönemde maliyetlerdeki artışları neden gösterip kendi kendine zam yapıp porsiyonunu 90 ile 95 lira arasında değişen fiyata satmaya başladı.
’DANA CİĞERİNE TALEP YÜKSELDİ, FİYATLAR ARTTI’
Edirneli ciğerci esnafı Aydın Doğan, 90 liranın aşağısında satış yaptıkları takdirde fiyatın kendilerini kurtarmayacağını söyledi. Esnaf olarak ekim ayında, zam yapılmasına yönelik Ticaret ve Sanayi Odası’na dilekçe verdiklerini fakat oda seçimleri nedeniyle gündeme alınmadığını söyleyen Doğan, ”En büyük zammı gören ciğer. Türkiye genelinde bütün tezgahlara bakın, biz işleyen kesimiz. İşleyen kesim birim fiyatına satıyor. Bir de bunun toptan fiyatına baksınlar. Şiş kebabı, Arnavut ciğeri, sakatat; bunlar tabldot firmalarında kullanılıyor. Bire bir her tarafa baksınlar, sadece Edirne olarak baz almasınlar. Edirne sadece ciğer tüketen bir il değil. Türkiye’nin 20-30 şehrinde çok ciddi bir şekilde ciğer tüketimi var. Adana, Mersin, Diyarbakır, Gaziantep, Şanlıurfa var. İnsanlar sabah kalktığında ciğer yiyorlar ve bu tonajlar yükseldi. 50 ton tüketilen tonajlar, şu anda 150 ton oldu. Bunun da sebebi; eskiden kebap dediğimiz ciğer sistemi, kuzu ciğerinden yapılıyordu. Fakat kuzu ciğerinde çok yukarı fiyat çıkmasıyla, kebap esnafı arkadaşlarımız danaya döndüler. Dana ciğeri de talep görünce durduğu yerde durmuyor” dedi.
’90 LİRA’DAN AŞAĞIYA SATTIĞIM SÜRECE KURTARMAZ’
”Zamma biz karşıyız ama diğer bir taraftan bulamama korkusu var” diyen Doğan, ”Çünkü talep çoğaldıkça, ‘Hayvan yok’ gibi sebeplerle önümüzü kesiyorlar. Bir hafta sonra, ‘Mal var ama 2 TL fark var’ diyorlar. Müşteriyi kapıdan, ‘Bugün İstanbul’dan bize mal gelmedi, çok pahalı, ciğer yok’ deyip nasıl geri çevireceksin? Onlar da bunu bildiği için 2 TL de olsa, 3 TL de olsa müşterimize cevap verme adına alıyoruz. Bunu hiçbir tüketici ve kurum bilmiyor. Bizim çektiğimiz zam sıkıntısını hiç kimse görmüyor. Sadece, ‘Ciğere yine zam yapılmış’ gibi kinayeli cümleler kuruluyor. Çok üzücü bir durum. Ben şu anda 90 TL’ye ciğer satıyorum diye tepki aldım. Haklılar, tarifemiz 75 TL ama 90 TL’den aşağıya sattığım sürece bu ciğer kurtarmaz. Ben de mal alamam. Benim derdim mal, müşteriyi üzmek değil” diye konuştu.  
’ZAM YAPMAK ZORUNDA KALDIK’
Esnaf Erdal Akgün de maliyetlerinin çok yüksek olduğu için tarifeyi 90 lira yaptıklarını belirtti. Akgün, ”Maliyetler müthiş derecede yüksek. Ne kadar önlem alırsak alalım; elektrik sarfiyatını bir türlü düşüremiyoruz. Ciğer fiyatlarının da zamlanması için neredeyse 1 ay geçmiyor. Güneş çarığı, çarık ayağı sıkıyor. Biz bu işten hiç memnun değiliz. 25 TL ciğer satarken ulaştığımız ciroya hala ulaşamadık. Girdiler yüzde 1000 artmış durumda. Bu şekilde olmanın da büyük bir üzüntüsünü yaşıyoruz. Zam yapmak zorunda kaldık. Edirne’ye layık olabilmek, iyi hizmet verebilmek için mutlaka ciğerin de en iyisini almak zorundayız. Onun için zam kaçınılmaz oluyor” dedi.
’VATANDAŞ BU FİYATA CİĞER YİYEMEZ’
Esnaf Kemal İmrak da kendilerinin mevcut 75 liralık fiyattan çalışmaya devam ettiklerini kaydetti. Akgün, ”Bizim satmış olduğumuz fiyatlar resmi tarife üzerindendir. Farklı fiyata satıyorlarsa o konuda bir şey diyemem. Biz, Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği’ne kayıtlıyız. Oraya da tarife değişikliği gelmedi. Maliyetler arttı, her gün değişen bir fiyat oluyor. Fiyatlar normalde kalmadı. Kalmış olsaydı belki de bu fiyatların üzerine çıkılmazdı. Ama önemli olan değişen fiyatları engellemek. Biraz katlanmamız da gerekiyor. Esnaf olarak çorbada biraz da bizim tuzumuz olsun. Bizim de bazı konulara katkı yapmamız lazım. 95 TL şu an için fazla. Çünkü vatandaşımız bunu yiyemez. Ben de olsam, ben de yiyemem. Şu anda biraz yüksek” ifadelerini kullandı.
’ALDIĞIMIZ BİR ZAM KARARI YOK’
Edirne Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Sezai Irmak, kendilerinin herhangi bir zam kararı almadıklarını belirterek, ”Biz, hem köftecilere hem de ciğercilere herhangi bir tarife vermedik. Salı günü meclis toplantımız var. Orada konu gündeme gelecek. Hep birlikte orada tartışıp uygun bir tarife üzerinde anlaşmaya varabiliriz. Ama şu ana kadar eski tarifeler geçerli. Edirne Ticaret ve Sanayi Odası’ndan çıkarılmış yeni bir tarife yok” dedi.
’ÇEVRE İLLERLE DE GÖRÜŞMEYİ PLANLIYORUZ’
Tarife dışı satış yapan işletmelerin kontrol yetkisinin kendilerinde olmadığını da söyleyen Irmak, ”Odalar tarife konusunda yetkili ama kontrol konusunda yetki bizde değil. İlgili merciler belediyemiz, valilik bu işlere ortaklaşa bakar. Biz komşu illerle de irtibat kurmayı planlıyoruz. Kırklareli’de köfte kaç para? Tekirdağ’da kaç para? Çevre illerde nasıl? Buradaki maliyetlerle buradaki üye arkadaşlarımızla da görüşmeyi planlıyorum. Buradaki köfteciler ve ciğercilerle bir araya gelip eğer maliyetlerde bir artış olduysa bunlar yeniden değerlendirilir. Ama benim başkan olduğum tarihten bugüne kadar verilmiş yeni bir tarifemiz yok” diye konuştu. (DHA)