’Çayır tırtılı ve kuraklığa rağmen ayçiçeğinde verim tatmin edici’

Ali Can ZERAY- Uğur AKAGÜNDÜZ/ EDİRNE, (DHA)- TÜRKİYE’nin yağlık ayçiçeği ihtiyacının yüzde 50’sini karşılayan Trakya’da üretici, tarlalara girerek ayçiçeği hasadına başladı. Trakya Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Genetik ve Biyomühendislik Bölüm Başkanı ve Bitki Islahı Merkezi Müdürü Prof. Dr. Yalçın Kaya, kuraklık, dolu ve çayır tırtılı istilasına rağmen üründe verimin tatmin edici olduğunu belirterek, ”Bazen çok kurak alanlarda beklenen verimin altında ama özellikle kuraklıktan etkilenmeyen erkenci çeşitlerde bu verimlerin normal, tatmin edici düzeylerde olduğunu düşünüyorum ”dedi.
Çiftçinin ’sarı gelin’ olarak adlandırdığı ve ülkenin ayçiçeği ihtiyacının yüzde 50’sini karşılayan Trakya’da ayçiçeği tarlalarında hasat başladı. Bu yıl ekimi artıran üretici, bazı bölgelerdeki kuraklık, dolu ve son dönemlerde çayır tırtılı istilasına rağmen verimden memnun olduğunu belirtti. Trakya Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Genetik ve Biyomühendislik Bölüm Başkanı ve Bitki Islahı Merkezi Müdürü Prof. Dr. Yalçın Kaya, ayçiçeğinin çok kurak alanlarda beklenen verimin altında ancak kuraklıktan etkilenmeyen erkenci çeşitlerde verimin tatmin edici düzeyde olduğunu söyledi. Prof. Dr. Kaya, ”Ayçiçeği aslında sezona çok iyi girdi. Gerçekten beklenen verimlerin de çok üzerindeydi. Çünkü geçen yılın da özellikle gıda fiyatlarının koronavirüs olsun, Ukrayna’da olan savaş nedeniyle olsun, fiyatların oldukça tatmin edici düzeye gelmesi, ayçiçeğinin aslında çok güzel bir sezon geçireceğinin müjdecisiydi. Yağışlar da yeterli geldi ilk başta fakat daha sonra ayçiçeğindeki en önemli periyotlardan bir tanesi süt alım devresi. Bu süt alım devresinde bayağıdır yağmur yağmıyor. Özellikle süt alım devresinde bu kuraklıklar ayçiçeğindeki verimi önemli ölçüde yitirdi. Çok yağış alan yerlerde de dolu zararı dediğimiz olay meydana geldi. Ama en önemli noktalardan bir tanesi, bölgede her 10 yılda bir ortaya çıkan çayır tırtılı epidemisi. Bu da bölgede belirli ölçüde zararlar, yer yer belirli alanlarda önemli ölçüde zararlar yaptı. Ama şu da bir gerçek, ayçiçeği oldukça güzel bir verim müjdesini vermişti. Bazen çok kurak alanlarda beklenen verimin altında ama özellikle kuraktan etkilenmeyen erkenci çeşitlerde bu verimlerin normal, tatmin edici düzeylerde olduğunu düşünüyorum” dedi.
’ÜLKEMİZİN EN FAZLA İHTİYAÇ DUYDUĞU ÜRÜN’
Bölgenin ayçiçeği üretimindeki önemine dikkat çeken Prof. Dr. Kaya, şöyle konuştu:
”Buradaki en önemli noktalardan bir tanesi, şu anda gerek koronavirüs gerekse dünyada olan gıda ihtiyacı ve üzerine de Ukrayna savaşı da geldi. Şu anda en fazla fiyatı artan, en fazla ihtiyaç duyulan yağlı tohumlardan bir tanesi ayçiçeği. Bölgemiz de ayçiçeğinde son derece önemli bir bölge. Ülkemizde aşağıda da yukarıda da savaş var. Biz ülkemizde bir köprü görevi görüyoruz. Yukarıda Ukrayna’dan, Rusya’dan alıyoruz, aşağılara satıyoruz. Kendi ihtiyacımızı tamamlıyoruz ama bunun yanında bir ihracat potansiyeli de var. Bu nedenle ayçiçeği fiyatları da uygun şekilde ortaya çıkarsa verim de başlangıç olarak fena durmuyor. Ülkemiz için yağlı tohumların artışına sebep olacağı, tarımsal öneminin daha önemli olacağı konusunda hemfikiriz. Önemli olan ayçiçeğinin hiçbir felaket yaşamaması. Çünkü ülkemizin en fazla ihtiyaç duyduğu ürün. Dışarıya her yıl 3-4 milyon dolar yağlı tohumlara para ödüyoruz. Ülkemizde çok modern fabrikalarımız var. Bunlar da dolup, istihdam yaratıp, ayrıca ihracat yapıp aynı zamanda katma değer sağlaması lazım.”
Edirne’nin Avarız köyündeki ayçiçeği üreticilerinden Mesut Çakır, ayçiçeğinde kuraklık, dolu ve tırtıl istilası yaşanmasıyla stresli yıl geçirdiklerine vurgu yaparak, ”Senenin kurak geçmesiyle rekolte beklentimiz diğer yıllara göre biraz düşüktür ama bu da bölgesel tabii ki. Diğer bölgelerde verimlerin diğer yıllara göre daha iyi olacağı beklentisi içerisindeyiz. Stresli bir yıldı bizim için. Bazı bölgelerde dolu da vardı. Son zamanda tırtıl da geldi ama teknolojinin bizim bölgemizde yaygın olmasıyla çok şükür burada çabuk savuşturduk. Baktığımızda, Ticaret Borsası’na çok fazla ayçiçeği gelmemekte. Burada en büyük alıcı da Trakya Birlik. İnşallah fiyatların, üreticinin beklentisi doğrultusunda gerçekleşeceğini düşünüyoruz” dedi.
’VERİM ORTALAMAMIZ 150- 250 KİLO’
Çakır, diğer bölgelere göre ayçiçeği hasadına erken başladıklarını dile getirerek, ”Bizim bölgemizin erkenci olması verim açısından biraz daha iyi görüldü son birkaç yıldan beri. Şimdi bizim bölgemizde başladık hayırlısıyla. Verim ortalamamız 150 ile 250 kilo arasında değişecek. Çünkü bölgesel olarak şimdi biçtiğimiz ayçiçeği biraz daha kumsal arazi olduğundan 150-180 kilo verim ortalaması bekliyoruz ama diğer bölgelerde 250-300 kiloya kadar bu verim olacağını düşünüyoruz” diye konuştu.
Değirmenyeni köyünden ayçiçeği üreticisi Kani Güler ise ”Yağmur alan, toprağı değişik olan bölgeler daha iyidir. Bizim buraların toprağı biraz kumsal. Yağmur yağmayan bölgeler oldu. Oralarda verim biraz düşük olacak. Kara toprak, yağmur alan yerler 200-250 kilo, 300 kiloyu bulan olur ama biz kumsal olan yerlerde 150 kilo, 200 kiloyu zor bulacağız” dedi. (DHA)