Selimiye Camisi, çalınan çinileri bekliyor

Ali Can ZERAY- Uğur AKAGÜNDÜZ/ EDİRNE, (DHA)- EDİRNE’de, restorasyona alınan tarihi Selimiye Camisi’nde padişahların ibadet yaptıkları, kapalı konumdaki hünkar mahfili de onarıma alındı. Hünkar mahfilindeki onarımda, Osmanlı-Rus Savaşı’nda Rus askerlerinin çalıp, ülkelerine gönderdiği tarihi İznik çinilerinin bulunduğu alan, olduğu gibi korunuyor. Selimiye Camisi müezzini Gökhan Arda, hünkar mahfilinde bulunan çinilerin Osmanlı-Rus Savaşı’nda Edirne’nin işgali sırasında Ruslar tarafından çalındığını belirterek, ”En kısa zamanda tekrar asli yerine dönmesini bekliyoruz” dedi. 
Edirne’de UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’ndeki Mimar Sinan’ın ustalık eseri tarihi Selimiye Camisi’nde Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından başlatılan kapsamlı restorasyon sürüyor.
Selimiye içi ve minarelerdeki çalışmalar ise kurulan 90 tonluk demir iskele kullanılarak sürdürülen restorasyon çalışmalarında, tarihi camide sadece padişahların ibadet ettiği hünkar mahfili de onarıma alındı. Hünkar mahfili, 40 çeşit, lale, sümbül ve menekşe motiflerinin işlendiği İznik çinilerinden oluşan duvarları, tavanlarındaki diğer çiçek işlemeleriyle dikkat çekiyor. 
ÇALINAN ÇİNİLERİN YERİ BOŞ
Hünkar mahfilinde, restorasyon sırasında Osmanlı-Rus Savaşı’nda çalınan tarihi çinilerin olduğu bölümün aynı şekilde korunduğu görüldü. Caminin hünkar mahfilinden 1877-1878 Osmanlı- Rus Savaşı’nda, Rus general Skoplef tarafından nadide çinilerin bir kısmı sökülerek, Rusya’ya gönderildiği belirtildi. Rusya’da bulunduğu belirtilen tarihi çinilerin geri getirilmesi Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Dışişleri Bakanlığı’nın çalışmalarının sürdüğü kaydedildi. 
Selimiye Camisi müezzini Gökhan Arda, caminin hünkar mahfilinde bulunan çinilerin Osmanlı-Rus Savaşı’nda, Edirne’nin işgali sırasında Ruslar tarafından çalındığını belirterek, ”Şu anda Rusya’da bir müzede hala sergilenmektedir. Devletimiz her yıl ülkemizden yurt dışına kaçırılan tarihi eserlerimiz için bir bütçe ayırıyor ve bu bütçe ile biz, kendi tarihi eserlerimizi satın alıyoruz, bunları ülkemize getiriyoruz. Bunlar için de şu anda resmi yazışmalar yapılmış olup, gerekli cevaplar bekleniyor. İnşallah en kısa zamanda tekrar asli yerine dönmesini bekliyoruz. Şu anda eteklerinden üst kısmına kadar hepsini söküp götürdüklerini görüyoruz. Bunlar İznik çinisi ve bunları tasarlayan Sultan 2’nci Selim’dir. Kıbrıs harbinden dönerken İznik’te bunları tasarlıyor ve öyle Edirne’ye dönüyor. Mutasarrıfı kendisidir. İçinde 40’ı aşkın lale, sümbül, menekşe, gül motiflerini barındırıyor. 1569 yılında bunlar yapıldı. Sene 2022, hala daha yeni yapılmış gibi. Burada Osmanlı padişahlarının sanata verdiği önemi görüyoruz. Her bakımdan donanımlı olduklarını görüyoruz. Bugün Fatih, Yavuz, 2’nci Selim, her birinin bu anlamda İslam sanatlar tarihine çok büyük katkıları olduğunu ifade edebiliriz” diye konuştu.
REPLİKALARINI YAPIYORLAR
Öte yandan Edirne’de bulunan Rumeli Kültür ve Sanat Akademisi’nde kursiyerler, Osmanlı ve Edirne’ye ait desenler ile Osmanlı’dan kaçırılarak yurt dışındaki müzelere götürülen çinilerini replikalarını yapıyor. Selimiye Camisi başta olmak üzere Muradiye Camisi ve Edirne Sarayı çinilerinden örnekleri, tabak, vazo, şekerlik gibi objelere yapılıyor.
Seramik ve çini usta öğreticisi Işıl Talaşmanlı, Selimiye Camisi’nin hünkar mahfilindeki çinilerin çok özenle yapılan İznik çinileri olduğunu belirterek, ”Osmanlı- Rus Savaşı’nda bu çiniler Rus askerleri tarafından yurtdışına kaçırılıyor. Şu anda da Dışişleri Bakanlığımız çinileri geri almak için çalışmalar başlattı. Biz de burada Edirne Valiliği projesi kapsamında bu çinileri günümüze kazandırıp yaşatmaya çalışıyoruz. Bugüne kadar Selimiye Camisi hünkar mahfilindeki çinileri elimizden geldiğince, aslına uygun olarak yapıp yaşatmaya çalışıyoruz. Seramik karolar ve değişik objeleri çalışabiliyoruz. Bu çinilerdeki motifler, yüzlerce çiçeklerden esinlenmiş. Bunu çalıştıkça da görüyoruz. Çok farklı farklı özel desenler ortaya konulmuş. Biz de çok keyif alarak çalışıyoruz, heyecanlanıyoruz motifleri ortaya çıkarırken öğrencilerimle birlikte. Çok keyifli bir şekilde çalışıp günümüze kazandırmaya çalışıyoruz” dedi. (DHA)